Prace porządkowe na cmentarzu bazyliańskim w Krzemieńcu

Ukraina
2018
porządkowanie
cmentarz, Krzemieniec, nagrobek, Polacy, Polak, prace porządkowe, Ukraina, wolontariat

o projekcie

Historia cmentarza bazyliańskiego ma swój początek w 1760 roku, w momencie fundacji klasztoru w Krzemieńcu. Początkowo cmentarz funkcjonował jako miejsce pochówku księży i braci. Po kasacji zakonu budynki kolegium jezuickiego i klasztor bazylianów zostały zaadaptowane na potrzeby otwartego w 1805 roku Gimnazjum Wołyńskiego, w 1819 roku przemianowanego na Liceum Krzemienieckie. Od tego momentu przylegający do terenu szkoły cmentarz stał się miejscem spoczynku nauczających w szkole profesorów i ich rodzin.

Wśród ponad 40 zachowanych na cmentarzu nagrobków można odnaleźć pomniki botanika Willalda Bessera, grafika Józefa Sandersa, matematyka Józefa Czecha, nauczyciela języka rosyjskiego Antoniego Strzeleckiego oraz dyrektorów liceum: Michała Ściborskiego i Andrzeja Lewickiego.

Część pomników wymaga pilnych prac konserwatorskich. Dzięki wykonanym przez wolontariuszy pracom porządkowym teren cmentarza zostanie przygotowany do działań konserwatorów. Projekt oznacza duży krok w stronę udostępnienia miejsca zwiedzającym, a tym samym upowszechniania wiedzy o polskim dziedzictwie za granicą.

2018

W pierwszym tygodniu września 2018 roku licealiści z warszawskiej szkoły im. Tadeusza Czackiego oraz wolontariusze Fundacji Dziedzictwa Kulturowego udali się podróż do Krzemieńca na Ukrainie. Przeprowadzane na krzemienieckim cmentarzu prace porządkowe stały się wspaniałą szansą na to, by zanurzyć się w przeszłość i przyswoić sobie fragment kresowej tradycji oraz  historii, a także, by poznać lokalną społeczność i odkryć współczesne oblicze Krzemieńca.

W trakcie prac na zabytkowym cmentarzu bazyliańskim wolontariusze oczyszczali teren nekropolii z gałęzi, krzewów i dziko rosnących młodych drzewek. Podczas całego wyjazdu uczestnicy mieli również wiele okazji do tego, by wysłuchać rzadko opowiadanych historii, spróbować lokalnych specjałów, uczestniczyć w wycieczkach krajoznawczych oraz nawiązać kontakt z młodzieżą uczącą się w murach dawnego Liceum Krzemienieckiego i polskimi rodzinami mieszkającymi za wschodnią granicą.

Projekt został zrealizowany przez Towarzystwo Tradycji Akademickiej oraz Fundację Dziedzictwa Kulturowego, a sfinansowany ze środków Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”.

2020

W dniach 20-27 września 2020 odbyła się trzecia edycja wolontariackich prac porządkowych w Krzemieńcu na Ukrainie. Wolontariuszami byli uczniowie, absolwenci i sympatycy XXVII Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Czackiego w Warszawie.

W tym roku prace porządkowe skupione były wokół działań na zabytkowej części cmentarza bazyliańskiego – tak zwanym Cmentarzu Profesorów Liceum Krzemienieckiego. W toku prac udało się odsłonić wiele zabytkowych pomników osób zasłużonych – dyrektorów, profesorów oraz mecenasów Liceum w Krzemieńcu. Założone przez Tadeusza Czackiego na początku XIX wieku Gimnazjum Wołyńskie, z czasem podniesione do rangi Liceum, było czołowym ośrodkiem edukacyjnym swojego czasu. Dzięki wizjonerskiemu programowi nauczania autorstwa Hugona Kołłątaja oraz sprawności organizacyjnej Tadeusza Czackiego zapewniono doskonałe warunki dla wzrostu młodych talentów. Absolwentami Liceum byli m.in. Juliusz Słowacki, Ernest Malinowski oraz Narcyz Olizar.

 

Uczestniczka projektu  i absolwentka Liceum Czackiego, Gabrysia Kingston, mówi: „Cieszymy się, że trzeci rok z rzędu zebrało się nas wystarczająco dużo, by godnie “dać odpór naturze” i podtrzymać pamięć o spoczywających na tym niewielkim cmentarzu w zachodniej Ukrainie profesorach Aten Wołyńskich. Nie możemy doczekać się, by powrócić tu za rok w powiększonym składzie – jest bowiem w Krzemieńcu coś magicznego, co każe wracać, przenikanie się kultur polskiej i ukraińskiej, nigdzie tak obecne, jak właśnie na historycznym Wołyniu, a potencjał tej malowniczej miejscowości pozostaje nie w pełni wykorzystany, nad czym, przy odpowiednim zaangażowaniu szkolnej społeczności, będziemy konsekwentnie pracować.”

 

Projekt „Dziedzictwo Tadeusza Czackiego w Krzemieńcu” został sfinansowany ze środków Instytut Polonika. Partnerami projektu prowadzonego przez Towarzystwo Tradycji Akademickiej byli Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, Towarzystwo Odrodzenia Kultury Polskiej im.J.Słowackiego w Krzemieńcu oraz XXVII Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Czackiego w Warszawie.

 

+ _

podobne projekty